Ngành Điện – Điện tử là nền tảng của công nghiệp hiện đại, cung cấp kiến thức toàn diện về điện năng, thiết bị điện tử, hệ thống điều khiển và truyền thông công nghiệp. Sinh viên có thể chuyên sâu vào điện công nghiệp, điện tử, tự động hóa, năng lượng tái tạo và IoT – viễn thông, đáp ứng nhu cầu nhân lực trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Theo UNESCO (2023), Điện – Điện tử nằm trong top 5 nhóm ngành then chốt thúc đẩy chuyển đổi số và công nghiệp hóa quốc gia.
Tốt nghiệp ngành này, người học có thể làm kỹ thuật viên, kỹ sư thiết kế mạch, tự động hóa, năng lượng tái tạo, chuyên viên R&D hay kinh doanh kỹ thuật, với cơ hội làm việc tại các tập đoàn lớn, viện nghiên cứu và cơ sở giáo dục trong và ngoài nước.
Tại Bắc Trung Bộ, Trường Trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An là đơn vị đào tạo uy tín với chương trình thực tiễn, giảng viên chất lượng, hỗ trợ việc làm, liên thông và xuất khẩu lao động. Trường đào tạo các ngành: Điện dân dụng, Điện công nghiệp, Máy lạnh – Điều hòa không khí ở hệ Trung cấp và liên thông Cao đẳng.
Để theo học hiệu quả, sinh viên cần tư duy logic, kỹ năng kỹ thuật, khả năng làm việc nhóm và ý thức an toàn cao, đồng thời sẵn sàng thích nghi với khối lượng kiến thức lớn và tốc độ đổi mới công nghệ không ngừng.
Vậy cụ thể ngành Điện – Điện tử sẽ học những gì, sau khi tốt nghiệp có thể làm ở đâu và cần lưu ý gì khi lựa chọn theo học? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong phần dưới đây.
Ngành Điện – Điện Tử Học Gì?
Ngành Điện – Điện tử trang bị cho sinh viên kiến thức toàn diện về sản xuất điện năng, thiết kế thiết bị điện tử, hệ thống điều khiển và truyền thông công nghiệp. Người học có thể chuyên sâu ở các lĩnh vực như điện công nghiệp, điện tử, tự động hóa, năng lượng tái tạo và IoT – viễn thông, đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp 4.0.
Theo thống kê của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội năm 2023, ngành kỹ thuật – công nghệ chiếm tới 35% tổng nhu cầu tuyển dụng kỹ sư tại Việt Nam, trong đó nhóm ngành Điện – Điện tử luôn nằm trong top đầu về tỷ lệ việc làm sau tốt nghiệp.
1. Điện và Điện tử: Nền tảng công nghệ năng lượng – điều khiển hiện đại
Ngành Điện – Điện tử là sự kết hợp giữa hai lĩnh vực kỹ thuật quan trọng nhưng có định hướng ứng dụng khác nhau.
- “Điện” tập trung vào sản xuất, truyền tải và phân phối điện năng. Người học được trang bị kiến thức về hệ thống điện công nghiệp, trạm biến áp và lưới điện dân dụng – công nghiệp, phục vụ cho nhà máy, khu công nghiệp và các hệ thống năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió.
- “Điện tử” thiên về thiết kế, chế tạo và lập trình các thiết bị điều khiển, đo lường và truyền thông. Đây là lĩnh vực chủ chốt trong công nghiệp 4.0, với các ứng dụng như cảm biến, vi điều khiển, robot công nghiệp, hệ thống nhúng và IoT.
Để phân biệt rõ hai lĩnh vực này, có thể tham khảo bảng so sánh dưới đây:
| Tiêu chí | Điện | Điện tử |
| Mục tiêu chính | Sản xuất, truyền tải và phân phối điện năng | Thiết kế, điều khiển và xử lý thông tin qua thiết bị điện tử |
| Ứng dụng | Lưới điện dân dụng, công nghiệp, nhà máy, trạm biến áp | Thiết bị thông minh, robot, vi mạch, cảm biến, hệ thống đo lường |
| Học phần tiêu biểu | Máy điện, hệ thống truyền tải, điện công nghiệp | Mạch điện tử, vi điều khiển, điều khiển tự động, lập trình nhúng |
| Môi trường làm việc | EVN, nhà máy điện, khu công nghiệp, công ty năng lượng | Doanh nghiệp công nghệ cao, xưởng thiết bị điện tử, hãng điện tử, IoT |
2. Các lĩnh vực chuyên sâu của ngành
Các chuyên ngành trong lĩnh vực Điện – Điện tử bao gồm điện công nghiệp, điện tử công nghiệp, tự động hóa, năng lượng tái tạo và viễn thông – IoT.
Điện công nghiệp:
- Thiết kế, lắp đặt, bảo trì hệ thống điện cho nhà máy, xí nghiệp.
- Vận hành hệ thống cung cấp điện trong dây chuyền sản xuất.
- Tự động hóa quy trình công nghiệp.
Điện tử công nghiệp:
- Ứng dụng điện tử trong dây chuyền sản xuất.
- Điều khiển động cơ, robot công nghiệp.
- Tích hợp hệ thống đo lường và điều khiển.
Tự động hóa:
- Lập trình và vận hành hệ thống PLC, SCADA, DCS.
- Thiết kế hệ thống robot, hệ thống điều khiển nhúng.
- Ứng dụng trong sản xuất thông minh và nhà máy 4.0.
Năng lượng tái tạo:
- Thiết kế, lắp đặt và vận hành hệ thống điện mặt trời, điện gió, thủy điện nhỏ.
- Giải pháp lưu trữ năng lượng như pin Lithium, hệ thống BESS.
- Tối ưu hóa hiệu quả và bảo vệ môi trường.
Viễn thông và IoT:
- Triển khai mạng di động, mạng cố định, truyền hình kỹ thuật số.
- Phát triển ứng dụng Internet of Things (IoT).
- Kết nối và điều khiển thiết bị qua Internet, hệ thống cảm biến, AI.
Học Ngành Điện – Điện Tử Ra Trường Làm Gì?
Sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể đảm nhận nhiều vị trí như kỹ sư thiết kế mạch, tự động hóa, năng lượng tái tạo, R&D hay kinh doanh giải pháp kỹ thuật. Nhu cầu nhân lực trong các lĩnh vực sản xuất điện tử, viễn thông, năng lượng, thiết bị y sinh… ngày càng cao, đồng thời mở ra cơ hội làm việc tại các tập đoàn lớn, viện nghiên cứu và cơ sở giáo dục kỹ thuật.
Tỷ lệ việc làm sau 12 tháng tốt nghiệp của sinh viên ngành Điện – Điện tử đạt 92%, theo khảo sát của Bộ GD&ĐT phối hợp với các trường đại học kỹ thuật năm 2023. Mức lương khởi điểm dao động từ 8 – 15 triệu đồng/tháng, tùy vị trí và kỹ năng chuyên sâu.
1. Các vị trí công việc phổ biến sau khi tốt nghiệp
Sinh viên có thể làm kỹ sư thiết kế, vận hành hệ thống điện – tự động hóa, năng lượng tái tạo, R&D hoặc kinh doanh thiết bị kỹ thuật.
Kỹ sư thiết kế mạch điện tử:
- Thiết kế mạch analog, digital, mạch tích hợp.
- Sử dụng phần mềm như Altium Designer, OrCAD.
Kỹ thuật viên/Kỹ sư điện công nghiệp:
- Vận hành, bảo trì hệ thống điện trong nhà máy.
- Thiết kế và triển khai hệ thống chiếu sáng, điện động lực.
Kỹ sư tự động hóa:
- Lập trình và vận hành hệ thống PLC, SCADA, HMI.
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất tự động.
Kỹ sư năng lượng tái tạo:
- Phân tích, thiết kế hệ thống năng lượng sạch.
- Triển khai dự án điện mặt trời, điện gió.
Kỹ sư điều khiển và vận hành hệ thống điện:
- Điều khiển hệ thống lưới điện quốc gia.
- Đảm bảo an toàn và ổn định nguồn điện.
Chuyên viên kỹ thuật, tư vấn, R&D:
- Phân tích, đánh giá và tư vấn giải pháp kỹ thuật.
- Tham gia nghiên cứu, phát triển công nghệ mới.
Nhân sự kinh doanh sản phẩm, giải pháp điện – điện tử:
- Kinh doanh thiết bị điện công nghiệp, dân dụng.
- Giải pháp kỹ thuật cho khách hàng doanh nghiệp.
Theo dữ liệu tuyển dụng từ nền tảng TopCV năm 2024, các vị trí kỹ sư thiết kế điện tử, kỹ sư PLC/SCADA và kỹ sư năng lượng tái tạo nằm trong nhóm nghề kỹ thuật có số lượng tin tuyển dụng cao nhất, với hàng ngàn lượt đăng tuyển mỗi tháng.
2. Các lĩnh vực và ngành nghề đang “khát” nhân lực
Sản xuất điện tử, tự động hóa, năng lượng, viễn thông, ô tô điện và thiết bị y sinh đều cần nhiều nhân sự kỹ thuật.
| Lĩnh vực | Doanh nghiệp tiêu biểu |
| Sản xuất điện tử | Samsung, LG, Intel |
| Tự động hóa công nghiệp | Siemens, ABB, Schneider Electric |
| Năng lượng | EVN, Petrovietnam, Trung Nam Group |
| Viễn thông | Viettel, VNPT, Mobifone |
| Giao thông – Vận tải điện hóa | VinFast, Thaco, Tesla Vietnam |
| Y tế – Thiết bị y sinh | GE Healthcare, Siemens Healthineers |
3. Cơ hội làm việc tại doanh nghiệp lớn, viện nghiên cứu, trường đại học
Người học có thể làm việc tại tập đoàn FDI, viện nghiên cứu hoặc giảng dạy tại trường đại học, cao đẳng, trung cấp.
- Doanh nghiệp FDI và tập đoàn công nghệ lớn trong lĩnh vực điện – điện tử.
- Viện nghiên cứu kỹ thuật, trung tâm công nghệ cao.
- Giảng dạy và nghiên cứu tại đại học, cao đẳng, trung cấp kỹ thuật.
Khảo sát của Trường Đại học Bách Khoa TP.HCM năm 2024 cho thấy, hơn 35% sinh viên ngành Điện – Điện tử có cơ hội thực tập và làm việc tại các tập đoàn FDI như Intel, Samsung, Bosch, ABB… hoặc tiếp tục học lên cao và làm giảng viên tại các trường đại học kỹ thuật.
Học Ngành Điện – Điện Tử Ở Đâu Uy Tín Tại Nghệ An?
Trường Trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An đào tạo uy tín ngành Điện – Điện tử với chương trình thực tiễn, thực hành chiếm 70%, đội ngũ giảng viên chất lượng, hỗ trợ việc làm, liên thông và xuất khẩu lao động. Các ngành gồm: Điện dân dụng, Điện công nghiệp, Máy lạnh – Điều hòa, đào tạo ở hệ Trung cấp và liên thông Cao đẳng.
1. Lý do nên học tại Trường trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An là gì?
8 lý do nên học nghề điện, điện từ tại Trường trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An gồm:
- Chương trình đào tạo bài bản: Theo chuẩn đầu ra, bám sát thực tiễn.
- Đội ngũ giảng viên chất lượng: Nhiều năm kinh nghiệm trong giảng dạy và làm việc thực tế.
- Tỷ lệ thực hành cao (~70%): Học sinh được thực hành với hệ thống máy móc hiện đại.
- Cơ sở vật chất hiện đại: Xưởng thực hành, phòng mô phỏng điện – điện tử.
- Liên kết doanh nghiệp: Hỗ trợ thực tập, việc làm tại các công ty đối tác.
- Học bổng và hỗ trợ tài chính: Quỹ học bổng cho học sinh nghèo vượt khó, học sinh khá – giỏi được hỗ trợ hàng tháng.
- Bằng cấp và chứng chỉ hành nghề: Đáp ứng điều kiện làm việc trong nước và quốc tế, dễ dàng liên thông lên trình độ cao hơn.
- Môi trường học tập thân thiện – năng động: Khuyến khích học sinh rèn luyện kỹ năng mềm, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm.
2. Các chương trình đào tạo ngành Điện – Điện tử tại Trường và hệ đào tạo tương ứng
Hiện nay, Trường Trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An đào tạo nhiều ngành nghề liên quan trực tiếp đến lĩnh vực Điện – Điện tử, phù hợp với nhu cầu thị trường và năng lực của học sinh – sinh viên:
- Điện dân dụng.
- Điện công nghiệp.
- Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí.
Các ngành học được triển khai ở hai hệ đào tạo chính: Trung cấp và liên thông Cao đẳng, với đặc điểm cụ thể như sau:
| Tiêu chí | Trung cấp | Cao đẳng |
| Đối tượng tuyển sinh | Học sinh tốt nghiệp THCS hoặc THPT | Học sinh tốt nghiệp THCS hoặc THPT |
| Thời gian đào tạo |
|
|
| Bằng cấp | Trung cấp chuyên nghiệp | Cao đẳng nghề / Cao đẳng chính quy |
| Cơ hội liên thông | Liên thông lên cao đẳng hoặc đại học | Liên thông đại học |
| Hình thức tuyển sinh | Xét tuyển hồ sơ | Xét tuyển hồ sơ |
| Học phí & học bổng |
|
Như hệ trung cấp, tùy đối tượng xét hỗ trợ. |
3. Chính sách hỗ trợ việc làm, học liên thông, xuất khẩu lao động
Trường Trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An triển khai hệ thống chính sách đồng bộ nhằm hỗ trợ học viên sau tốt nghiệp:
- Giới thiệu việc làm: Liên kết doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, hỗ trợ học viên làm kỹ thuật viên điện – nước, giám sát công trình, nhân viên kỹ thuật.
- Học liên thông: Hỗ trợ lộ trình từ trung cấp lên cao đẳng, đại học cùng ngành; linh hoạt, phù hợp người vừa học vừa làm.
- Xuất khẩu lao động: Kết nối đơn vị uy tín đưa học viên đi Nhật, Hàn, Đức… làm kỹ thuật viên điện – điện tử; được đào tạo ngoại ngữ, kỹ năng, hồ sơ.
Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Theo Học Ngành Điện – Điện Tử
Ngành Điện – Điện tử đòi hỏi người học có tư duy logic, kỹ năng kỹ thuật và khả năng làm việc nhóm, đồng thời phải đối mặt với khối lượng kiến thức lớn, áp lực cao và yêu cầu cập nhật công nghệ liên tục. Bên cạnh đó, việc tuân thủ nghiêm ngặt quy định an toàn lao động là yếu tố bắt buộc trong mọi môi trường làm việc.
1. Tố chất và kỹ năng cần thiết
Để theo học ngành Điện – Điện tử, người học cần hội tụ một số phẩm chất và kỹ năng đặc thù ngay từ đầu.
- Tư duy logic, khả năng phân tích.
- Tính cẩn thận, tỉ mỉ khi làm việc với thiết bị điện.
- Kỹ năng làm việc nhóm và chịu áp lực.
- Khả năng đọc hiểu tài liệu kỹ thuật tiếng Anh.
2. Những khó khăn và thách thức
Quá trình học tập và làm việc trong ngành này đi kèm với nhiều yêu cầu khắt khe và áp lực đáng kể.
- Khối lượng kiến thức lớn và chuyên sâu.
- Luôn phải cập nhật công nghệ mới.
- Công việc yêu cầu tính chính xác và áp lực cao.
3. Lời khuyên từ các kỹ sư và chuyên gia trong ngành
Những chia sẻ thực tế từ người trong nghề giúp sinh viên định hướng rõ ràng và phát triển đúng cách.
- Học tập nghiêm túc, bám sát chương trình.
- Thường xuyên thực hành, chủ động tham gia các dự án.
- Không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức công nghệ.
- Tham gia cộng đồng kỹ thuật, xây dựng mối quan hệ với đồng nghiệp, giảng viên.
Từ báo cáo phỏng vấn kỹ sư giàu kinh nghiệm (thuộc Hội Tự động hóa Việt Nam – VAA) năm 2023, hơn 80% chuyên gia nhấn mạnh việc sinh viên nên tham gia các dự án thực tế ngay từ khi còn học để nâng cao khả năng vận hành thiết bị, xử lý sự cố và thích nghi với môi trường làm việc áp lực cao.
4. An toàn lao động là yếu tố then chốt
Trong bất kỳ lĩnh vực kỹ thuật nào, đặc biệt là điện – điện tử, tuân thủ quy tắc an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu.
- An toàn điện: Quy trình làm việc với điện cao thế, bảo hộ cá nhân.
- An toàn hóa chất: Khi sử dụng pin, vật liệu bán dẫn.
- An toàn trên cao: Lắp đặt hệ thống điện công nghiệp, năng lượng mặt trời.
Những Câu Hỏi Thường Gặp
1. Mức lương trung bình sau khi tốt nghiệp ngành Điện – Điện tử là bao nhiêu?
Mức lương khởi điểm phổ biến dao động từ 7–10 triệu đồng/tháng. Với vị trí kỹ sư có kinh nghiệm từ 3 năm trở lên, thu nhập có thể đạt 15–25 triệu đồng/tháng, đặc biệt trong lĩnh vực tự động hóa hoặc năng lượng tái tạo.
2. Có những chứng chỉ kỹ năng nào cần thiết trong ngành Điện – Điện tử?
Một số chứng chỉ giá trị gồm:
- Chứng chỉ An toàn điện (Electrical Safety Certificate).
- Chứng chỉ Kỹ thuật viên PLC của Siemens.
- Chứng chỉ nghề quốc tế (NVQ Level 3 – UK).
- Chứng chỉ hàn điện, lắp đặt hệ thống điện theo chuẩn QCVN.
3. Ngoài ngành Điện – Điện tử, Trường Trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An còn đào tạo những ngành nghề nào?
Ngoài ngành Điện – Điện tử (Điện dân dụng, điện công nghiệp,…), trường còn đào tạo đa dạng các ngành nghề kỹ thuật và dịch vụ thiết thực, phù hợp với thị trường lao động khu vực và cả nước như: kỹ thuật máy lạnh, nghề mây tre đan, công nghệ ô tô, kế toán doanh nghiệp, may và thiết kế thời trang, sửa máy nông nghiệp công nghệ cao.
4. Trường Bắc Nghệ An có chương trình học miễn phí hay hỗ trợ học phí không?
Có. Học sinh thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, vùng khó khăn sẽ được miễn giảm học phí toàn phần. Ngoài ra, còn có quỹ học bổng từ Tập đoàn Thái Bình Dương, cấp cho học sinh khá giỏi và có hoàn cảnh đặc biệt.
5. Trường Bắc Nghệ An có ký túc xá hoặc hỗ trợ chỗ ở không?
Trường có hệ thống ký túc xá nội trú ngay trong khuôn viên, đảm bảo chỗ ở an toàn, sạch sẽ cho học sinh ngoại tỉnh. Ngoài ra, có căng tin và phòng y tế trực 24/7.
Ngành Điện – Điện tử là nền tảng công nghiệp hiện đại, mang đến nhiều cơ hội việc làm ổn định, thu nhập tốt. Nếu bạn muốn học nghề sát thực tế, dễ xin việc hãy chọn Trường Trung cấp KT – KT Bắc Nghệ An – nơi cam kết đào tạo “ra trường có việc làm, làm được việc”!
